Bài VI ANH
Mấy cuối tuần tháng Tư 2023, đi lòng vòng Little Saigon ở Nam Cali, thấy rất vui. Hàng quán, cơ sở báo chí, dịch vụ, thương mại bản hiệu tiếng Việt xanh, đỏ, trắng vàng khắp chốn. Trên đường, ngả tư, ngả ba, những chỗ ưa nhìn, bích chương biểu ngữ quảng cáo tiệm quán, nhà hàng tên tiếng Việt sáng rực khắp nơi. Bụng đói vào tiệm ăn, mùi vị quê hương thấm thía như thời ở Việt Nam, nhưng thịt cá ngon ngọt, mềm mại hơn lúc ở quê nhà, giá lại rất rẻ so với đồng lương căn bản tối thiểu ở Mỹ, người lao động bình dân làm một giờ ăn một ngày không hết.
Nhìn ngoái lại, thế mà đã 48 năm thấm thoát trôi qua ngày người Việt bắt đầu cuộc di tản đầy gian nguy, khốn khổ nhưng vô cùng thành đạt, vinh quang, vô tiền khoáng hậu trong lịch sử Việt Nam. Một cuộc di tản tỵ nạn Cộng Sản làm lương tâm Nhân Loại chấn động, cộng đồng thế giới bàng hoàng. Liên Hiệp Quốc và các cường quốc xem công tác cứu giúp người Việt vượt biên, vượt biển, là một công tác lớn nhứt thế kỷ 20. Hầu hết các siêu cường trên thế giới, đặc biệt thuộc văn minh Tây Phương đều có nhận cho người Việt tỵ nạn Cộng Sản đến định cư. Nước Mỹ là nước dang tay ra đón người Việt tỵ nạn CS nhiều nhứt. Anh văn thêm một danh từ mới “boatpeople,” thuyền nhân. Trong thế giới sử, chưa có một nước đồng minh nào như Mỹ, sau mấy chục năm chiến tranh đã chấm dứt mà còn cứu khổn phò nguy, giúp cho định cư những đồng đội, đồng minh và gia đình Việt Nam sa cơ thất thế.
Nhưng 48 năm cuộc hành trình ấy cũng đầy thành công mỹ mản, làm vẻ vang dân Việt. Một dân tộc VN yêu tự do, dân chủ, xây dựng nhân quyền đã rõ rệt trưởng thành trong lòng văn minh Tây Phương, trải dài từ Tây Âu, sang Bắc Mỹ, xuống Úc Châu. Một Việt Nam Hải Ngoại ( Việt Nam d’Outre Mer ) đã thành hình, như một nước Pháp Quốc Hải Ngoại (France d’ Outre- Mer) trong thời Đức Quốc Xã tạm chiếm nước Pháp, đã đấu tranh đem lại tự do, dân chủ cho nước nhà, mẫu quốc Pháp.
Về chánh trị, thế quốc tế của VN Hải Ngoại có chánh nghĩa hơn chế độ CS Hà Nội vì CS Hà Nội chiếm được lãnh thổ, cướp được chánh quyền, mà không được lòng dân, không thống nhứt được dân tộc. Quốc Hội Liên Âu, Mỹ, Úc, trái tim của nhân dân và chánh quyền tiến bộ các nước tự do, dân chủ trên thế giới đứng về phía chánh nghĩa đấu tranh cho tự do, dân chủ của người Việt Hải Ngoại, trong thời đại kinh tế tự do toàn cầu và chánh trị dân chủ hoàn vũ được tiến bộ khoa học kỹ thuật của thời đại văn minh Tin Học yểm trợ.
Quốc kỳ VN Cộng Hòa đã được chánh quyền địa phương, hàng chục tiểu bang, hàng trăm quận hạt, thành phố Mỹ công nhận như biểu tượng tự do, dân chủ của người Mỹ gốc Việt. Người Việt tại nhiều nước trên thế giới đã đi vào dòng chánh chánh trị, chánh quyền, khoa học kỹ thuật, thể dục thể thao, nghệ thuật thứ bảy, truyền thông của Tây Phương.
Về kinh tế, người Việt đã vượt qua thời kỳ chân ướt chân ráo mới lên khỏi tàu (fresh off the boat) nơi quê mới, một cách thần kỳ. Tự do, dân chủ rõ rệt là điều kiện tiên quyết của phát triển kinh tế. Mỗi năm người Việt Hải Ngoại chỉ gởi cho không để giúp bà con cô bác, bạn bè – chơi chơi thôi – con số đã trên bảy, tám tỷ mỹ kim. Theo thông lệ số tiền gởi cho của những người định cư ở Mỹ như dân Hispanics, Phi Luật Tân, Trung Đông, số tiền cho chỉ chiếm dưới 5% của số tiền kiếm được. Điều đó cho thấy tổng sản lượng thuần của người Việt Hải Ngoại cao hơn của cả nước VN. Lợi tức đồng niên hải ngoại tính trên đầu người nhiều hơn cả trăm lần lần trong nước. Theo Ngân Hàng Thế Giới, lợi tức trung bình một người Việt trong nước chưa đến chưa đến 500 Đô/ năm
Về văn hóa xã hội, tại Mỹ cũng như tại Tây Âu, Úc Châu, tuy chưa có số thống kê khoa học, con số ước lượng người Việt Hải Ngoại tốt nghiệp đại học bốn năm trên 25% dân số hải ngoại. Nói gọn cứ 4 người Việt Hải Ngoại thì có một người tốt nghiệp đại học bốn năm tại các trường đại học trình độ giảng huấn văn hóa, khoa học, kỹ thuật tân tiến nhứt hoàn cầu. Chất xám của người Việt Hải Ngoại là cái CS Hà nội thèm muốn nhứt, nhưng dù khan cổ gọi mời, nhưng trí thức VN Hải Ngoại đi VN thăm quê hương, thăm người thân thì có, ở lại với CS thì không.
Tiếng Việt hải ngoại đã tiến triển theo dòng tiến hóa của ngôn ngữ, tiếp nối dòng ngôn ngữ Việt Quốc Gia của bao thời kỳ độc lập VN, Ngô, Đinh, Lê, Lý, Trần, Lê , Nguyễn, đệ nhứt, đệ nhị Việt Nam Cộng Hòa, và vẫn trường tồn và phát triển sau ba lần Bắc Thuộc, một lần Pháp Thuộc, và CS đọa đày. Tiếng Việt Hải ngoại biến “từ Cộng Sản” như “hồ hởi, phấn khích, ưu việt, nhứt trí, đồng tình” thành tử ngữ. Đồng thời phát huy thêm những chữ nghĩa liên quan đến chánh trị tự do, dân chủ và khoa học kỹ thuật là những chữ VN còn thiếu vì hoàn cảnh lịch sử và chiến tranh của nước nhà trước năm 1975.
Kỷ niệm Ba Mươi Tháng Tư mỗi năm là cơ hội người Việt Hải Ngoại tự xét một cách nghiêm khắc, khách quan nhưng đầy tin tưởng lạc quan. Niềm vui và hy vọng vươn lên với niềm tin sẽ hoàn thành lời hứa đem lại tự do, dân chủ cho đồng bào còn bị kẹt ở lại, lúc gạt nước mắt rời đất nước ra đi.
Sau cùng người Việt ty nạn Cộng Sản khác với người ra đi của nhà thơ lãng mạn Pháp đã viết “Ra đi là chết một phần nào” (Partir c’est mourir un peu ). Người Việt ra đi để tạo một bản hùng ca, một chương hùng sử Việt, tìm tự do, khôi phục, thực hiện lại niềm tin, chánh nghĩa đã bị Cộng Sản tước đoạt, như Charles De Gaulle đã làm đối với Đức quốc xả. Đó là tự do, dân chủ, nhân quyền VN cho quốc gia, dân tộc VN.
Chú thích hình: Các học sinh gốc Việt đề cao chương trình học tiếng Việt nhân dịp tham dự Diễn Hành Tết trên đường Bolsa Avenue, phố Little Saigon, Westminster ngày 9 tháng 2, 2019. (Photo: DHN/ Wikimedia Commons)