(Wikimedia Commons)
Bài VI ANH
Vài ngày trước chuyến đi Việt Nam của Tổng Thống Joe Biden có người đặt vấn đề nhân quyền với ông Biden, Tòa Bạch Ốc nói TT Biden không ‘né’ chuyện nhân quyền với bất kỳ lãnh đạo nào. Kế đó giới lập pháp Mỹ gửi thư cho TT Biden về chuyện nhân quyền Việt Nam. Năm dân biểu trong Hạ Viện Hoa Kỳ ngày 8/9 gửi thư đến Tổng Thống Joe Biden bày tỏ lo ngại sâu sắc về tình hình nhân quyền Việt Nam trước chuyến thăm của ông tới Hà Nội. Trước đó Ủy ban Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế Hoa Kỳ (USCIRF), lên tiếng CSVN đang trên “quỹ đạo tương tự Trung Quốc về quản lý và kiểm soát tôn giáo.” Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ cho biết kể từ khi Washington đưa Việt Nam khỏi danh sách “các quốc gia cần quan tâm đặc biệt” (CPC) về tự do tôn giáo vào năm 2006, Hà Nội đã tạo ra “nhiều không gian hơn trong một số lĩnh vực” để thể hiện những đỏi hỏi khi tháo gỡ CPC cho Cộng Sản Việt Nam (CSVN).
Nhưng CSVN vẫn chứng nào tật nấy. Vài ngày trước chuyến thăm của ông Biden tới Việt Nam nhằm mục đích nâng cấp quan hệ ngoại giao, Ủy Ban Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế Hoa Kỳ (USCIRF) cho biết sau đó “cuộc đàn áp xã hội dân sự gần đây, áp lực gia tăng đối với các cộng đồng tôn giáo độc lập, các báo cáo đáng báo động về việc cưỡng bức từ bỏ đức tin và các vi phạm tự do tôn giáo ngày càng gia tăng khác đã tạo nên một sự đảo ngược rõ ràng trong quỹ đạo từng tích cực đó.”
Chuyến thăm Việt Nam vào tháng 5 của Phó Chủ Tịch USCIRF Frederick Davie và Ủy Viên Eric Ueland đã phát hiện ra rằng trong khi các nhóm tôn giáo có được sự tự do tương đối lớn hơn ở khu vực thành thị, trái ngược đó “những thử thách nghiêm trọng đang lan rộng ở nhiều khu vực nông thôn.”
Chánh trị sự Hứa Phi thuộc đạo Cao Đài chân truyền cho biết, kể từ khi các thành viên của Hội Đồng Liên Tôn Việt Nam gặp phái đoàn của Mỹ tại chùa Giác Hoa (Sài Gòn) khoảng hơn ba tháng trước, bản thân ông đã ít bị trực diện đàn áp bởi cơ quan an ninh hơn trước, tuy nhiên chính phủ vẫn muốn triệt tiêu những tiếng nói đòi quyền tự do tôn giáo.
Ông Hứa Phi, từ Lâm Đồng nói qua điện thoại với phóng viên Đài Á Châu Tự Do như sau, “Chúng tôi – những người ở tại Việt Nam muốn rằng tổng thống Biden khi trao đổi với nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam nhân ngày 10/9 này, chánh phủ Hoa Kỳ phải nói rõ với chánh phủ Cộng Sản Việt Nam rằng họ phải tôn trọng những gì đã ký với những nước trên thế giới về vấn đề tự do tôn giáo, về nhân quyền.”
Theo chức sắc của đạo Cao Đài không chịu sự quản lý của Nhà Nước, nếu chính quyền không tôn trọng những công ước đã ký kết về đảm bảo quyền tự do tôn giáo và nhân quyền, Hoa Kỳ nên đưa Việt Nam trở lại vào danh sách CPC.
Ủy Ban Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế Hoa Kỳ là một cơ quan riêng và khác với Bộ Ngoại Giao. Được thành lập bởi Quốc Hội Hoa Kỳ, đây là một đơn vị tham vấn độc lập, lưỡng đảng cho chính phủ Hoa Kỳ, cơ quan này giám sát tự do tôn giáo trên toàn thế giới và khuyến nghị chính sách cho Tổng Thống, Ngoại Trưởng, và Quốc Hội.
Tuyên bố của cơ quan này cho rằng, việc chính phủ Việt Nam yêu cầu các nhóm tôn giáo phải đăng ký trái ngược với nghĩa vụ của Hà Nội là cung cấp quyền tự do tôn giáo cho tất cả người dân.
Báo cáo cho biết: “Các cơ quan chính phủ tiếp tục giám sát chặt chẽ mọi hoạt động tôn giáo, thường quấy rối, giam giữ hoặc ngăn cản các cộng đồng tín ngưỡng chưa đăng ký thực hiện quyền cơ bản của họ về tự do tôn giáo.”
Với những vụ vi phạm tự do tôn giáo có hệ thống mà báo cáo nêu ra, cơ quan của chính phủ Mỹ khẳng định, Việt Nam đang trên “quỹ đạo tương tự như Trung Quốc về mặt quản lý và kiểm soát tôn giáo.”
Hiến pháp CSVN cho phép tự do tôn giáo và truyền thông do nhà nước kiểm soát đã bác bỏ những lời chỉ trích từ các nhóm như USCIRF.
Đài RFI của Pháp ngày 06/09/2023 cũng có một bài phân tích.Trong một báo cáo được công bố hôm qua, 05/09/2023, việc đàn áp xã hội dân sự trong thời gian gần đây, việc gia tăng áp lực lên các cộng đồng tôn giáo độc lập, cùng với những thông tin đáng báo động về việc ép buộc bỏ đạo, những hành động vi phạm quyền tự tôn giáo gia tăng cho thấy Việt Nam đang đi thụt lùi trở lại trong vấn đề này.
Báo cáo cũng cho biết, Phó Chủ Tịch USCIRF, ông Frederick Davie và ủy viên Eric Ueland, trong chuyến thăm Việt Nam hồi tháng 5, đã nhận thấy rằng trong khi các tổ chức tôn giáo ở khu vực đô thị được tự do tương đối nhiều hơn, thì các vùng nông thôn vẫn gặp nhiều thử thách. USCIRF cho biết thêm là các cơ quan chính phủ tiếp tục giám sát chặt chẽ tất cả hoạt động tôn giáo, thường xuyên xách nhiễu, bắt giữ, ngăn chặn các cộng đồng tôn giáo chưa đăng ký thực hiện quyền cơ bản về tự do tôn giáo.
Hoa Kỳ coi Việt Nam là đối tác quan trọng trước ảnh hưởng ngày càng gia tăng của Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương. Nhưng giới phân tích cho rằng những quan ngại về nhân quyền có thể là trở ngại cho một số hợp tác song phương.
Ủy Ban Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế Hoa Kỳ nhận xét Việt Nam thụt lùi về tự do tôn giáo. HRW kêu gọi Liên Âu gây áp lực để Việt Nam chấm dứt vi phạm nhân quyền.
CSVN ngoài ý thức hệ coi tôn giáo là thuốc phiện, chủ trương vô tôn giáo nên triệt hạ hay khống chế để sai khiến. Bên cạnh đó CS độc tài đảng trị toàn diện nên tìm đủ mọi cách dù gian ác, phi pháp nhứt để cướp quyền bất khả tương nhượng của Con Người khi sanh ra là Con Người với nhân quyền. Cộng sản sợ bao lâu mà người dân có nhân quyền thì cộng sản không thể tồn tại.