Bài THÁI HẠO
Lời tòa soạn: Tử tù Lê Văn Mạnh, 41 tuổi, đã bị hành quyết bằng chích thuốc độc sáng thứ Sáu vừa qua. Năm ngày trước đó, gia đình ông được thông báo về việc làm đơn nhận tử thi.
Đến thứ Bảy, công an tỉnh Thanh Hóa đã gởi thông báo cho gia đình ông Mạnh, ghi rằng ông Lê Văn Mạnh phạm tội “giết người, hiếp dâm trẻ em, cướp tài sản” và bản án được thi hành lúc 7 giờ sáng ngày 22/9 dựa trên án tử ký ngày 14/10/2015. Giấy khai tử viết ông Mạnh “đã chết vào lúc 8 giờ 45 phút ngày 22 tháng 09 năm 2023,” tại nhà thi hình án tử, công an tỉnh Hòa Bình.
Trong nhiều năm qua, ông Mạnh cùng gia đình đã không ngừng kêu oan, nhưng nhà cầm quyền không cứu xét bản án. Cho tới sáng thứ Bảy, gia đình mới biết về việc ông Mạnh đã bị xử tử một ngày trước đó. Bà Nguyễn Thị Việt, mẹ của tử tù cùng những người thân của ông, không hề hay biết buổi thăm gặp hồi tháng Bảy là lần cuối cùng trông thấy ông.
Ông Mạnh bị kết tội liên quan với một án mạng xảy ra vào ngày 21 tháng 3, 2005 tại Thanh Hóa. Nạn nhân là một bé gái. Vào ngày 20 tháng 4, 2005, ông Mạnh, khi đó 23 tuổi, bị bắt theo lệnh truy nã của công an Đồng Nai vì tội “cướp tài sản” liên quan tới một vụ án khác diễn ra ở Đồng Nai ngày 7 tháng 3, 2003.
Chỉ sau bốn ngày bị tạm giam, Lê Văn Mạnh bị khởi tố về cáo buộc “giết người, hiếp dâm trẻ em” vì một lá thư gửi mà ông gửi cho gia đình thú nhận đã gây án với bé gái ở Thanh Hóa. Đến ngày 24/4/2005, các vụ án ở Thanh Hóa và Đồng Nai được gộp lại, ông Mạnh bị truy tố về các tội “giết người,” “hiếp dâm trẻ em” và “cướp tài sản”.
Trong bảy phiên tòa từ sơ thẩm đến giám đốc thẩm, ông Mạnh đều kêu oan, nói ông bị tra tấn trong trại giam nên mới nhận tội. Tuy nhiên, qua ba lần xét xử, tòa án Cộng Sản Việt Nam vẫn giữ nguyên án tử hình được công bố ngày 25/11/2008.
Thời điểm đó, nhiều tổ chức quốc tế, kể có Ân Xá Quốc Tế (Amnesty International) đã kêu gọi chính phủ Việt Nam, cụ thể là chủ tịch nước Trương Tấn Sang, yêu cầu ngừng thi hành án tử đối với ông Lê Văn Mạnh. Họ kêu gọi Việt Nam hãy điều tra trước những cáo buộc từ ông Mạnh rằng ông bị tra tấn trong trại giam.
Từ đó đến ngày ông bị xử tử, gia đình ông không ngừng kêu oan. Bà Việt, mẹ ông Mạnh, nói với đài BBC rằng trong suốt đoạn đường đi thăm viếng mộ của Mạnh thì gia đình bà đều bị công an mặc sắc phục lẫn thường phục theo sát.
Một trong những người cũng đã viếng mộ là nhà thơ Thái Hạo, một người khá nổi tiếng trong văn giới trên mạng xã hội. Ông đã viết hai lần trên Facebook cuối tuần qua.
(Thứ Bảy, ngày 23 tháng 9)
Xin lỗi Mạnh, người đồng hương và đồng bào của tôi.
Vậy là đã dừng lại rồi, gần 20 năm ngục tù kêu oan thảm thiết. Tôi đau đớn. Nhưng rồi lại nghĩ, giờ ít ra anh đã thoát khỏi những song sắt, và chắc đang về thăm mẹ rồi. Anh đang nhìn thấy mẹ, ngồi bên mẹ trong ngôi nhà của mẹ… Chắc anh đã khóc, có cả giọt nước mắt hạnh phúc nữa vì được trở về và đoàn tụ, phải không anh? Tôi cầu nguyện rằng tôi đã đúng.
Giờ anh được tự do rồi, hãy đi thật nhiều để trả lại cho những năm tháng thanh xuân tù ngục đằng đẵng.
Nếu anh bị oan uổng, tôi cũng tin, oán hận không thể dễ dàng cởi bỏ. Sự đau đớn và nỗi uất ức sẽ kết lại, anh sẽ ở đó, và làm tiếp tục đòi công lý, theo cách của riêng anh. Phải không anh?
Tạm biệt anh, Lê Văn Mạnh. Cho tôi được cúi đầu, Xin lỗi anh.
(Chủ Nhật, ngày 24 tháng 9)
Sáng nay, lúc tôi và anh Hoàng Tuấn Công đến thăm mộ tử tù Lê Văn Mạnh, thì thật tình cờ, sau đó được gặp cả gia đình Mạnh ở đó. Ngoài nước mắt và những tiếng kêu khóc thấu trời, chúng tôi còn được nghe kể những câu chuyện xung quanh gia cảnh và cuộc đời của Mạnh. Trong đó, đặc biệt là sự xuất hiện của một nhân vật tên là Tuấn ‘Thần Đèn’. Tôi không biết Tuấn Thần Đèn là ai nhưng rất tò mò, nên sau đó phải về mở mạng ra tìm…
Thì ra trên báo đầy ngập hình ảnh và bài viết về nhân vật này! Tờ Dân Trí ngày 12/5/2023, nhân sự kiện Tuấn Thần Đèn bị khám nhà, đã có bài viết: “Lý lịch bất hảo của Tuấn “thần đèn” – đại ca giang hồ khét tiếng Thanh Hóa”; trong đó nêu, Tuấn Thần Đèn là một ông trùm giang hồ, đã nhiều lần vào tù ra tội vì phạm pháp đủ kiểu. Tuấn Thần Đèn “là cái tên khiến nhiều người dân tại tỉnh Thanh Hóa e dè, khiếp sợ mỗi khi nhắc đến”…
Theo lời kể của người trong gia đình Lê Văn Mạnh lúc ở nghĩa trang, thì Mạnh bị kết án tử và trong lúc nhốt để chờ thi hành án thì Tuấn Thần Đèn cũng bị bắt và giam chung một trại. Hai người gặp nhau, chứng kiến và biết được cảnh người mẹ già nghèo khổ của Mạnh ngày ngày vừa đi mò cua bắt ốc nuôi cháu, rồi vào trại thăm nuôi…, nên Tuấn rất thương. Từ đó, theo lời em trai Mạnh kể, tháng nào Tuấn cũng gửi quà cho bà cháu, ngày tết thì áo quần với tiền bạc giúp đỡ, để gia đình khỏi hiu quạnh.
Em trai Mạnh nói: “Hồi đó khi mà anh Tuấn được ra, anh ấy gọi cho mẹ tôi, bảo cháu là Tuấn, gọi là Tuấn Thần Đèn. Cháu cũng mới trong trại ra, cháu nghe em nó nói là nó bị oan, mà cháu thấy em nó bị oan thật đấy cô ạ. Cô đi kêu oan cho em nó đi.”
“Mẹ tôi cũng nói thật là cô nhà cũng không có điều kiện không có tiền để đi kêu oan. Thì anh ấy bảo, cô đi làm cái thẻ đi, để cháu chuyển cho cô ít tiền cô đi kêu oan cho em. Rồi lần đó anh ấy chuyển cho mẹ tôi 10 triệu [$410], từ đó mẹ tôi mới có tiền đi kêu oan cho anh…”
Sau này Tuấn Thần Đèn vẫn đều đặn gửi chút tiền vào cho Mạnh. Em trai Mạnh tâm sự rằng “dù gia đình mình nghèo khổ, đói rách, nhưng anh Tuấn không khinh chê mà còn rất thương yêu. Anh Tuấn quý trọng cách sống của anh Mạnh, nên một mặt giúp đỡ gia đình, mặt khác luôn động viên anh Mạnh cố gắng kêu oan. Dù là người dưng nhưng anh Tuấn đối với anh Mạnh còn hơn cả ruột thịt…”
Ông thông gia (tức bố chồng của em gái Mạnh) nói thêm: lúc biết Mạnh đã bị tử hình, tôi nói với con là gọi điện vào báo cho anh Tuấn biết đi, vì anh ấy là người quan tâm, lo lắng và thương yêu gia đình mình suốt bao nhiêu năm nay, nay Mạnh chết mà không cho anh ấy biết tin thì có lỗi lắm…
Tôi không biết gì về Tuấn Thần Đèn ngoài những bài viết trên báo chí về lý lịch “bất hảo” của nhân vật này, nhưng nghe câu chuyện tình nghĩa đầy lòng nhân ái giữa một giang hồ vào tù ra tội với một tử tù, lòng cứ dâng lên mãi sự xúc động về tình người ấm áp giữa cơn sự khô hạn, tàn nhẫn này. Thì ra, lẩn quất quanh ta, nơi tưởng chừng chỉ còn sự lạnh lùng vô cảm, vẫn còn đó những điều đáng yêu, đáng quý, vẫn còn đó những tấm lòng…
Em trai Mạnh kể: “Trong những lúc ở nơi tăm tối và khó khăn nhất, anh vẫn luôn nhận được sự yêu thương và giúp đỡ, không phải của một vài người mà là rất nhiều người”.
Tôi thấy lòng mình được an ủi, trong nỗi đau buồn đắng cay này…
