Ngoại Trưởng Mỹ Antony J. Blinken (bên phải) từng gặp Ngoại Trưởng CSVN Bùi Thanh Sơn tại Nam Vang, Cam Bốt ngày 5 tháng 8, 2022. (Freddie Everett/ US Department of State/ Public Domain)
Bài VI ANH
Theo dòng thời sự, nhiều sự kiện cho thấy Mỹ và Việt Nam Cộng Sản xích lại gần nhau sẽ có lợi cho nhân dân VN, và nhà cầm quyền CSVN bớt lệ thuộc Trung Cộng.
Ngoại Trưởng Mỹ Antony Blinken cùng các quan chức hai nước Mỹ và Việt Nam đã làm lễ động thổ tòa đại sứ mới của Mỹ ở VNCS trong khuôn khổ chuyến thăm ba ngày của ông đến Việt Nam vào giữa tháng Tư. Ông ca ngợi chuyển động này là dấu hiệu mở rộng quan hệ giữa hai nước.
Khu phức hợp đại sứ quán Mỹ trị giá $1.2 tỉ mỹ kim đặt ở quận Cầu Giấy với hợp đồng cho thuê đất thời hạn 99 năm được công bố trong khuôn khổ chuyến thăm của Phó Tổng Thống Mỹ Kamala Harris tới Hà Nội hồi tháng 8 năm 2021.
Ông Blinken phát biểu, “Buổi lễ động thổ này và đại sứ quán mới thể hiện một bước đi đầy ý nghĩa nữa tiến tới tăng cường mối quan hệ đối tác có tầm quan trọng to lớn giữa hai nước và nhân dân hai nước chúng ta.”
“Mối quan hệ kết nối hai nước chúng ta, ngày càng vững mạnh. Và điều đó nhờ một phần không nhỏ vào sự hiện diện ngoại giao mới của chúng tôi tại Hà Nội,” Ngoại Trưởng Blinken nói thêm.
“Chúng ta đang hợp tác về mọi thứ, từ cải thiện y tế cho đến mở rộng cơ hội kinh tế cho tất cả mọi người, đến đẩy nhanh chuyển đổi năng lượng sạch. Chúng ta đang cùng nhau thúc đẩy khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do, rộng mở, gắn kết, thịnh vượng, an toàn và có sức chống chịu, một khu vực hòa bình và có nền móng là sự tôn trọng trật tự quốc tế dựa trên luật pháp”.
Đại sứ quán Mỹ mới sẽ cao 8 tầng. Nhờ đó, số cửa làm hồ sơ lãnh sự sẽ tăng gấp 4 lần để có thể giải quyết được nhiều thị thực hơn và nhanh hơn.
Dự kiến, cơ sở mới này sẽ hoàn thành sau khoảng sáu năm, tạo việc làm cho 1,800 người dân sở tại, đồng thời đóng góp cho nền kinh tế Việt Nam $350 triệu, cũng theo lời ông Blinken phát biểu tại lễ khởi công.
Thủ Tướng VNCS Phạm Minh Chính và Ngoại Trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken hôm 15/4/2023 bày tỏ hy vọng hai nước có thể nâng cấp quan hệ song phương.
Trước khi tiếp ông Blinken ở Hà Nội, ông Chính nói trước với báo giới rằng cả hai bên đang “hướng tới tăng cường hơn nữa, nâng cao hơn nữa quan hệ song phương lên tầm cao mới,” sau cuộc điện đàm vào tháng trước giữa Tổng Thống Joe Biden và Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng. Ông Blinken lưu ý Hoa Kỳ và Việt Nam tiến tới kỷ niệm 10 năm quan hệ đối tác toàn diện vào tháng 7 và nói, “Bây giờ chúng tôi hy vọng có thể đưa quan hệ này lên tầm thậm chí còn cao hơn, cao hơn nữa.”
Hà Nội đang gặp thử thách tế nhị là làm sao cởi mở với Mỹ mà không khiến Trung Quốc, tức giận. Trong khi Mỹ rất muốn thúc đẩy mối quan hệ mạnh mẽ hơn với Việt Nam, Hà Nội lại thận trọng do lo ngại tác động của việc nâng cấp quan hệ với Hoa Thịnh Đốn đối với Bắc Kinh.
Theo các nhà phân tích, dịp kỷ niệm 10 năm mối quan hệ đối tác toàn diện này và cuộc điện đàm giữa hai ông Biden-Trọng có thể dẫn đến một cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo vào tháng 7 tới hoặc các cuộc gặp cao cấp khác. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ khi nào hai bên đồng ý chính thức nâng cấp quan hệ.
Trong cùng ngày 15/4, Ngoại Trưởng Blinken đã hội kiến Tổng Bí thư Đảng Cộng Sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tại Trụ Sở Trung Ương Đảng ở Hà Nội.
Trong ba cuộc gặp, các quan chức Mỹ và Việt Nam thảo luận về “cách thức hợp tác những vấn đề trong khu vực bao gồm tiểu vùng sông Mekong, cuộc khủng hoảng khí hậu, và Biển Đông. Hoa Kỳ khẳng định cam kết nâng tầm quan hệ đối tác toàn diện và ủng hộ một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở.”
“Và bây giờ chúng ta có một cơ hội, tôi hy vọng, để đưa mối quan hệ lên một cấp độ cao hơn nữa trong những tuần tới và tháng tới,” ông Blinken nói, theo thông cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ.
“Những gì mà chúng ta đang làm về khí hậu, năng lượng, chuyển đổi số, khoa học công nghệ, giáo dục và rất nhiều lĩnh vực khác nữa đem đến nhiều hứa hẹn to lớn cho người dân cả hai nước. Và cam kết chung của chúng ta về trật tự quốc tế dựa trên luật lệ ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và trên toàn thế giới có ý nghĩa hơn bao giờ hết khi nó đang bị thách thức, nhưng cả hai [nước] chúng ta đều cùng nhau thẳng thắn đấu tranh cho trật tự đó,” vẫn lời ngoại Trưởng Mỹ.
Về phía Việt Nam, Ngoại Trưởng Bùi Thanh Sơn nói rằng Việt Nam “sẵn sàng hợp tác chặt chẽ với các bạn để tăng cường về thực chất cũng như hiệu quả của mối quan hệ giữa hai nước theo các chủ trương mà hai nhà lãnh đạo hàng đầu của hai nước đã nhất trí.”
Nhân chuyến thăm Việt Nam của Ngoại Trưởng Mỹ, Hà Nội và Hoa Thịnh Đốn “hy vọng” sớm nâng cấp quan hệ. Trên bình diện chính thức, quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ đang ở mức “đối tác toàn diện.” Ngay từ thời chính quyền Donald Trump, vấn đề nâng quan hệ song phương Việt-Mỹ lên cấp “đối tác chiến lược” đã được Hoa Thịnh Đốn nêu ra.
Đối với Mỹ, Việt Nam là một đối tác quan trọng ở Đông Nam Á mà Hoa Thịnh Đốn muốn tăng cường quan hệ. Tuy nhiên, đối với Hà Nội, điều khó khăn là làm sao đẩy mạnh hợp tác với Hoa Thịnh Đốn mà không làm Bắc Kinh khó chịu, mặc dù Việt Nam càng lúc càng bị Trung Quốc thúc ép ở Biển Đông. Tính toán ngoại giao của Việt Nam còn phức tạp hơn nữa do việc quan hệ ngày càng gần gũi hơn giữa Bắc Kinh và Mạc Tư Khoa trong thời gian gần đây sau khi Nga xâm lăng Ukraine.
(Nguồn: VOA, RFI, Reuters)