Cựu Phó Tổng Thống Mike Pence đã đưa ra những ý kiến phê bình nặng nề về vai trò của cựu Tổng Thống Donald Trump trong cuộc tấn công vào Điện Quốc Hội Capitol của Hoa Kỳ vào ngày 6 tháng Giêng trong lời phát biểu vào tối thứ Bảy tại tiệc Gridiron Club. Đây là tiệc vui được tổ chức hàng năm ở Hoa Thịnh Đốn nhằm tạo dịp cho các chính khách xả xú-bắp bằng những lời chế giễu các nhân vật đáng chú ý tại thủ đô. Những người dự tiệc thường là các viên chức cao cấp, và tổng thống cũng có khi xuất hiện. Nhiều ký giả nổi tiếng cũng được mời tham dự.
Ông Pence bắt đầu bài phát biểu theo truyền thống với những với những ý kiến hài hước về ông Trump, Tổng Thống Joe Biden, Phó Tổng Thống Kamala Harris và một số đảng viên Cộng Hòa được dự đoán sẽ tranh cử tổng thống vào năm 2024, gồm cả Thống Đốc Florida ông Ron DeSantis và bà cựu Đại Sứ Liên Hiệp Quốc Nikki Haley.
Sau đó, ông ấy trở nên nghiêm chỉnh hơn, nói rằng cuộc tấn công vào Điện Capitol là “một điều mà tôi chưa từng nói đùa” và gọi ngày 6 tháng Giêng là “một ngày bi thảm” cho đất nước Hoa Kỳ.
Pence khiển trách Trump về vai trò của Tổng Thống trong cuộc tấn công ngày 6 tháng 1 năm 2021, nói rằng ông Trump đã “sai lầm” khi tuyên bố ông Pence có thẩm quyền lật ngược kết quả của cuộc bầu cử năm 2020 trong vai trò chủ tịch Quốc Hội vào ngày hôm đó, nói rằng ông Trump “sẽ chịu trách nhiệm trước lịch sử.”
Ông Mike Pence nói, “Tổng Thống Trump đã sai. Tôi không có quyền lật ngược cuộc bầu cử và những lời nói liều lĩnh của ông ấy đã gây nguy hiểm cho gia đình tôi và mọi người tại Điện Capitol ngày hôm đó, và tôi biết rằng Donald Trump sẽ buộc phải chịu trách nhiệm trước lịch sử.”.
Ông Pence đã mắng mỏ những ai cố tình bào chữa cho những người vào Điện Capitol vào ngày 6 tháng Giêng là khách du lịch.
Pence nói, “Khách du lịch không gây thương tích cho 140 cảnh sát. Khách du lịch không phá cửa để đến gặp Chủ Tịch Hạ Viện hoặc lên tiếng đe dọa các viên chức nhà nước.”
Ông Pence khiển trách những đảng viên Cộng hòa đã giảm thiểu tầm nghiêm trọng của cuộc nổi dậy. Mấy ngày trước đó, ông Tucker Carlson, người dẫn chương trình của Fox News, đã chiếu một đoạn phim an ninh thâu từ bên trong Điện Capitol vào ngày 6 tháng Giêng trong nỗ lực biện hộ cho đám đông nổi loạn.
Ông Pence nói trong bữa tiệc ăn tối, “Đừng nhầm lẫn về điều đó, những gì xảy ra ngày hôm ấy là một sự ô nhục, và nếu mô tả nó theo bất cứ cách nào khác thì đều là chế giễu nó.”
Ông Pence cũng cho biết mọi người “có quyền được biết điều gì đã xảy ra” trong cuộc nổi dậy. Mấy ngày trước khi dự tiệc, ông đã yêu cầu một thẩm phán chặn trát hầu tòa để lấy lời khai của ông trước công tố viên đặc biệt điều tra cuộc nổi dậy.
“Người dân có quyền được biết điều gì đã diễn ra tại Điện Capitol vào ngày 6 tháng Giêng và tôi mong các thành viên của khu vực thứ tư tiếp tục làm công việc của họ,” ông Pence nói tại bữa tiệc.
Các ý kiến của cựu phó tổng thống được đưa ra sau khi các luật sư của ông đệ đơn vào tuần trước, yêu cầu một thẩm phán chặn trát đòi hầu tòa của đại bồi thẩm đoàn liên bang về lời khai của ông liên quan đến ngày 6 tháng Giêng. Pence đã công khai ra hiệu rằng ông dự định chống lại trát đòi hầu tòa, cho rằng đó là “vi hiến và chưa từng có tiền lệ. ”
Cựu trưởng cố vấn kinh tế của ông Trump, ông Gary Cohn, hôm Chủ Nhật cho biết ông cũng đồng ý với những ý kiến của Pence về vụ tấn công ngày 6 tháng Giêng.
“Hãy nhìn xem, đó là một ngày gây sốc trong lịch sử của đất nước này. Chúng ta tiếp tục được nhắc nhở về ngày 6 tháng Giêng, và tôi nghĩ tất cả chúng ta sẽ sống với nó và tất cả sẽ sống với những ký ức về những gì đã xảy ra vào ngày 6 tháng Giêng. Tôi đồng ý – tôi đồng ý với ông ấy,” ông Cohn nói trong một cuộc phỏng vấn với đài CNN.
Trong bài phát biểu vào tối thứ Bảy, ông Pence đã nhiều lần ca ngợi việc loan tin của giới truyền thông về vụ tấn công ngày 6 tháng Giêng.
“Chúng tôi đã có thể làm vai trò của mình, một phần là vì bạn đã làm vai trò của bạn. Người dân biết chuyện gì đã xảy ra vào ngày hôm đó bởi vì bạn không ngừng loan tin,” ông Pence nói.
“Đối với những gì bạn làm để bảo tồn và củng cố nền dân chủ tuyệt vời này, tôi chân thành cảm ơn bạn và tôi biết quốc gia này cũng có lời cảm ơn bạn. Cảm ơn vì những gì bạn làm để bảo vệ tự do,” Pence tiếp tục.
Cựu Phó Tổng thống cũng cam kết “không bao giờ, không bao giờ” đánh giá thấp sự bạo động xảy ra cho các nhân viên công lực phải chịu dưới bàn tay của những kẻ bạo loạn tại Điện Capitol.
Ông Pence nói, “Chừng nào tôi còn sống, tôi sẽ không bao giờ làm giảm đi những vết thương mà họ phải gánh chịu, những sinh mạng bị mất hoặc tinh thần anh hùng của lực lượng thực thi pháp luật trong ngày bi thảm đó.”
Pence cũng đã nói đùa về cựu Tổng Thống. Một trong những câu nói giỡn là, “Thật tình mà nói, tôi đã học rất nhiều khi làm việc bên cạnh Donald Trump, chẳng hạn như về những trát tòa.”
Chú thích hình: Tổng Thống Donald J. Trump và Phó Tổng Thống Mike Pence tại chương trình Tự Do Tôn Giáo được Liên Hiệp Quốc tổ chức ngày 23 tháng 9, 2019 ở New York City. (Official White House Photo by Shealah Craighead)