SAN DIEGO – Cử tri California sẽ quyết định có nên tài trợ cho việc mở rộng quy mô lớn về nhà ở và cách thức điều trị cho những cư dân mắc bệnh tâm thần và nghiện ngập hay không, theo đề nghị mới nhất của Thống Đốc Gavin Newsom để giải quyết cuộc khủng hoảng vô gia cư của tiểu bang.
Hôm Chủ Nhật ông Newsom đã thông báo rằng ông sẽ kêu gọi các dân cử đồng minh trong nghị viện California do đảng Dân Chủ kiểm soát về một dự luật được bỏ phiếu năm 2024 cho phép tài trợ xây dựng các cơ sở dân cư có thể giúp nơi sinh sống và điều trị cho 12,000 người mỗi năm. Đây là kế hoạch mới nhất của thống đốc, người nhậm chức vào năm 2019 và cam kết sẽ giải quyết vấn đề vô gia cư ở một tiểu bang nơi ước tính có khoảng 171,000 người thành vô gia cư vào năm ngoái.
Thống đốc gọi kế hoạch này là bước tiếp theo trong cách California mở rộng các dịch vụ cho những người vô gia cư, đặc biệt là những người mắc chứng rối loạn tâm lý và sử dụng chất kích thích.
“Chúng ta phải giải quyết và hiểu rõ thực tế về sức khỏe tâm thần ở tiểu bang này và quốc gia của chúng ta. Câu hỏi đặt ra là chúng ta có thể làm gì nhiều hơn và làm tốt hơn?” ông Newsom cho biết tại một cuộc họp báo ở San Diego.
California, nơi sinh sống của gần 40 triệu người, có gần một phần ba dân số vô gia cư toàn quốc và số lượng người vô gia cư đang tăng nhanh hơn nhiều so với các tiểu bang khác, theo một phân tích dữ liệu liên bang của Viện Chính Sách Công California.
Lều trại mọc lên trên vỉa hè và dưới cầu xa lộ, và những người đang gặp khủng hoảng sức khỏe tâm thần rõ ràng là hình ảnh thường thấy trên đường phố thành phố.
Thống đốc cho biết dự luật này sẽ được tài trợ một phần bởi trái phiếu huy động được từ $3 tỷ đến $5 tỷ để xây dựng các cơ sở “kiểu khuôn viên trường” cùng với những ngôi nhà nhỏ hơn và các khu dân cư dài hạn.
Ngoài ra, Đạo Luật Dịch Vụ Sức Khỏe Tâm Thần sẽ được sửa đổi nhiều hơn. Đạo luật này từng được cử tri chấp thuận vào năm 2004, đánh thuế 1% đối với người có lợi tức cao hơn $1 triệu để tài trợ cho các dịch vụ sức khỏe tâm thần. Một số nhà lập pháp phàn nàn rằng tiền từ đạo luật ấy đã không đến tay những người cần nó nhất và văn phòng của Newsom cho biết phiên bản mới sẽ cải thiện khả năng giám sát của các hạt.
“Hiện đại hóa đạo luật đó sẽ dẫn đến $1 tỷ mỗi năm cho chương trình cung cấp nhà ở, điều trị rối loạn lạm dụng chất gây nghiện, vân vân,” một tuyên bố từ văn phòng thống đốc cho biết.
Hiệp Hội Các Hạt California, đại diện cho tất cả 58 hạt ở California, cho biết trong một tuyên bố hôm Chủ Nhật rằng họ sẽ làm việc với thống đốc và các nhà lập pháp để thiết lập “trách nhiệm rõ ràng, trách nhiệm giải trình và tài trợ cho tất cả các cấp chính quyền” để giải quyết vấn đề vô gia cư.
Theo tuyên bố, Nghị Sĩ Tiểu Bang Susan Talamantes Eggman (Dân Chủ-Stockton) sẽ đệ trình dự luật cải cách này, đồng thời cũng sẽ dành tiền để cung cấp chỗ ở cho hơn 10,000 cựu quân nhân vô gia cư trên toàn tiểu bang.
Ông Newsom đã tiết lộ chi tiết về kế hoạch trong chuyến dừng chân vào chiều Chủ Nhật tại San Diego. Thống đốc đang trong chuyến công du toàn tiểu bang kéo dài 5 ngày mà ông dùng để trình bày các chính sách chính của ông. Chuyến công du sẽ bài diễn văn truyền thống về tình trạng tiểu bang.
Hôm thứ Năm tuần qua, ông Newsom đã công bố kế hoạch chi khoảng $30 triệu để xây dựng 1,200 ngôi nhà nhỏ trên toàn tiểu bang để giúp đỡ những người sống trên đường phố. Những ngôi nhà có thể được lắp ráp nhanh chóng và chi phí chỉ bằng một phần nhỏ so với chi phí xây dựng nhà ở lâu dài. Tòa liên bang đã phán quyết rằng các thành phố không thể dẹp các khu trại dành cho người vô gia cư nếu thành phố không có sẵn giường cho họ.
Ông Newsom tới Hạt Imperial vào thứ Hai để thảo luận về cách California sẵn sàng trở thành nơi dẫn đầu toàn cầu về xe điện và năng lượng sạch.
Việc thống đốc đi khắp California diễn ra trong thời điểm tiểu bang có nhiều thử thách. Sau nhiều năm thặng dư, California hiện bị thâm hụt ước tính $22.5 tỷ, với doanh thu của tiểu bang giảm do thị trường chứng khoán chậm lại.
Cuộc thăm dò gần đây cho thấy một nửa cử tri California tin rằng tiểu bang vốn nặng về Dân Chủ đang đi sai hướng, kể cả đa số cử tri độc lập. Và sau nhiều năm tăng trưởng, dân số của tiểu bang đã giảm xuống khi mọi người đi tiểu bang khác tìm nhà giá phải chăng hơn và phẩm chất cuộc sống tốt hơn.
Chú thích hình: Thống Đốc Gavin Newsom tại Lithium Valley ở Imperial Valley, California ngày 20 tháng 3, 2023. (Office of Governor Gavin Newsom)