Enrique Tarrio (giữa, đeo kiếng đen) thủ lãnh của Proud Boys, đang nghe một câu hỏi trong lúc cầm đầu một cuộc xuống đường tại Richmond, Virginia ngày 20 tháng Giêng, 2020. (Anthony Crider/ Wikimedia Commons)
Đầu tuần này, Enrique Tarrio, 39 tuổi, đã bị tuyên án 22 năm tù vì dàn dựng một âm mưu nhằm giúp cựu tổng thống nắm quyền dù thất cử. Đây là bản án nặng nhất từ trước đến nay trong số hàng trăm vụ án liên quan đến cuộc bạo loạn ở Điện Capitol ngày 6 tháng Giêng, 2021. Cuộc tấn công được khuyến khích bởi Tổng Thống Donald Trump khi đó với lời tuyên bố sai lầm rằng cuộc bầu cử đã bị “đánh cắp” và có sự “gian lận.”
Khi ngỏ lời xin thẩm phán liên bang khoan hồng vào ngày 5 tháng 9, ông Tarrio, cựu thủ lãnh đạo của nhóm cực hữu Proud Boys nhìn nhận rằng ông Trump đã thua trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020.
Trước khi bản án được công bố tại tòa ở Washington DC, Tarrio đã xin lỗi về hành động của ông, coi cuộc bạo loạn ở Điện Capitol là một “nỗi xấu hổ quốc gia” và thề rằng những ngày can thiệp vào chính trị của ông đã kết thúc.
Ông cũng công nhận những tuyên bố trước đây rằng cuộc bầu cử bị “đánh cắp” là sai lầm. Ông nhìn nhận, “Ứng cử viên của tôi đã thất cử. Sự việc xảy ra vào ngày 6 tháng Giêng là nỗi xấu hổ của đất nước… Tôi không nghĩ những gì xảy ra ngày hôm đó là có thể chấp nhận được.”
Trong sự xúc động, Tarrio nói rằng ông đã khiến gia đình thất vọng vì hành động của ông khi cầu xin thẩm phán đừng cướp đi tuổi 40 của ông. Enrique Tarrio chào đời tại Miami, Florida, gốc Phi Châu và Cuba, cũng là giám đốc của nhóm Latinos for Trump tại Florida.
Tarrio nói trước tòa án, “Tôi không phải là người cuồng nhiệt chính trị. Gây tổn hại hoặc thay đổi kết quả bầu cử không phải là mục tiêu của tôi. Xin hãy tỏ lòng thương xót tôi. Tôi xin ngài đừng lấy đi tuổi 40 của tôi.”
Anh nói thêm, “Khi trở về nhà, tôi không muốn liên quan gì đến chính trị, các nhóm, hoạt động hay các cuộc biểu tình … và khi ngài ra khỏi cánh cửa đó, tôi sẽ không nói bất cứ điều gì khác ngoài điều đó.”
Thế nhưng sự thú nhận đã quá muộn để cứu ông ta thoát khỏi bản án tù lâu nhất vì cuộc bạo loạn ở Điện Capitol khiến 5 người chết và hàng trăm nhân viên công lực bị thương.
Thẩm Phán Liên Bang Timothy Kelly nói rằng Tarrio là “thủ lãnh tối cao” trong âm mưu của nhóm Proud Boys nhằm lật ngược cuộc bầu cử năm 2020 theo hướng có lợi cho ông Trump.
Thẩm phán nói, “Tôi thực sự nghĩ rằng bằng chứng lãnh đạo của ông Tarrio rất rõ ràng trong phiên tòa. Tôi tìm thấy bằng chứng cho thấy ông Tarrio đứng đầu cơ cấu chỉ huy trong việc lập kế hoạch phạm tội.”
Thẩm phán nói thêm rằng ngày 6 tháng Giêng “đã phá vỡ truyền thống chuyển giao quyền lực một cách ôn hòa trước đây của chúng ta.”
Tarrio nằm trong số bốn thành viên của nhóm bị kết án về âm mưu nổi loạn và các tội danh khác vào đầu năm nay sau phiên tòa kéo dài bốn tháng.
Bồi thẩm đoàn xác định rằng Tarrio, với tư cách là thủ lãnh của nhóm, đã tổ chức và chỉ đạo một đám đông tiến về tòa nhà Quốc Hộil của Hoa Kỳ, nơi Proud Boys dỡ bỏ các rào chắn và đập vỡ cửa sổ để xông vào hội trường Quốc Hội, sau đó khoe khoang về hành động của mình trên mạng xã hội và trong các tin nhắn của nhóm được tiết lộ cho bồi thẩm đoàn.
Ông ta từng là một “nhà lãnh đạo có sức lôi cuốn bẩm sinh, một nhà tuyên truyền khôn khéo và là Thủ Lãnh nổi tiếng” của nhóm, dùng ảnh hưởng của ông đối với cấp dưới và đồng minh để “tổ chức và thực hiện âm mưu cưỡng bức ngăn chặn quá trình chuyển giao quyền lực dân chủ một cách ôn hòa” khi các nhà lập pháp tập họp để chứng nhận kết quả của cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, các công tố viên liên bang đã viết trong một bản tuyên án.
Họ lập luận rằng Tarrio đã dùng tài năng của mình “để kích động và cực đoan hóa vô số người đi theo, thúc đẩy bạo lực chính trị nói chung và dàn dựng các âm mưu phạm tội nói riêng”.
Hướng dẫn án phạt của liên bang cho thấy Tarrio có thể bị án từ 27 đến 33 năm tù. Các công tố viên đã yêu cầu mức án 33 năm.
Như đã áp dụng với các vụ án khác của Proud Boys, Thẩm Phán Kelly đã dùng yếu tố “tăng cường vì khủng bố” vào các hướng dẫn tuyên án nhưng không áp dụng các mức án tù lớn dành cho những tội ác gây thương vong hàng loạt.
Bốn thành viên khác của nhóm bị kết án vào tuần trước vì vai trò của họ trong vụ tấn công. Ethan Nordean bị án 18 năm tù, bằng với Stewart Rhodes, người sáng lập Oath Keepers, với mức án hiện là bản án dài thứ hai cho đến nay trong số hàng trăm người bị kết án liên quan đến ngày 6 tháng 1.
Joe Biggs bị án 17 năm, Zachary Rehl bị án 15 năm, và Dominic Pezzola – đồng phạm duy nhất trong số họ không bị kết tội âm mưu nổi loạn – bị kết án 10 năm.
Phán quyết của Tarrio đánh dấu bản án đầu tiên đối với một bị cáo không có mặt tại Điện Capitol vào ngày 6 tháng Giêng vì ông ta bị cấm vào vùng thủ đô sau khi bị bắt vì đốt biểu ngữ của phong trào Black Lives Matter bên ngoài nhà thờ trong một cuộc bạo loạn vài tuần trước đó . Ông ta theo dõi cuộc nổi dậy từ một phòng khách sạn ở Baltimore.
Trong phiên tòa xét xử Proud Boys, các công tố viên đã đưa ra hàng trăm tin viết nội bộ tiết lộ văn hóa bạo lực của nhóm và sự chuẩn bị cho một cuộc tấn công trong những tuần trước ngày 6 tháng Giêng.
Các công tố viên lập luận rằng Proud Boys không chỉ đơn thuần là những người tuân theo mệnh lệnh của Tổng Thống Trump khi đó mà còn đang chuẩn bị cho “cuộc chiến toàn diện” nhằm xóa hàng triệu phiếu bầu của người Mỹ và đảo ngược một cuộc bầu cử dân chủ để bảo toàn chức vụ tổng thống của ông.
Sau cuộc nổi dậy, Tarrio đã viết trên nền tảng truyền thông xã hội Parler rằng “khi chính phủ sợ người dân, sẽ có tự do,” một bài đăng kèm theo bức ảnh các dân cử Hạ Viện đang tìm chỗ ẩn nấp.
Các công tố viên viết, “Khi viết những lời đó, Tarrio không có ý nói đến nỗi lo sợ của các chính trị gia bị dân bỏ phiếu bãi nhiệm. Ông ta đã nói một cách cụ thể và đồng tình về những gì các dân cử Quốc Hội và nhân viên của họ đã trải qua ngay buổi chiều hôm đó: nỗi sợ bị đánh trọng thương và chết dưới bàn tay của một đám đông hung ác, trong đó có những người lính do chính tay Tarrio tuyển chọn.”
Luật sư bào chữa Sabino Jauregui tuyên bố rằng thân chủ của ông chỉ đơn giản là một “người yêu nước sai lầm,” người không bao giờ có ý định “hạ bệ” chính phủ. Các luật sư của Tarrio đã tìm cách tách Tarrio khỏi những hành động phá hoại của những Proud Boys khác trên phạm trường nhưng không thành công.