Quốc Hội Cộng Sản Việt Nam sẽ nhóm họp bất thường trong tuần này để bầu Chủ Tịch Nước mới thay Nguyễn Xuân Phúc, người đã từ chức trong tháng Giêng trước Tết Nguyên Đán vừa qua.

Theo các nguồn tin ngoại giao của hãng thông tấn Reuters và của đài Việt ngữ RFA, người có nhiều khả năng được chọn vào vị trí Chủ Tịch Nước là Võ Văn Thưởng, 52 tuổi, là người trẻ tuổi nhất trong hàng ngũ Bộ Chính Trị Đảng Cộng Sản Việt Nam hiện nay. Ông ta đang giữ chức Thường Trực Ban Bí Thư. Võ Văn Thưởng sinh ngày 13 tháng 12, 1970 tại Hải Dương. l

Theo các trang tin địa phương Khánh Hòa và Bình Phước, Quốc Hội Việt Nam sẽ họp phiên đặc biệt vào thứ Tư tuần này, ngày 1/3. Cuộc họp này đặc biệt và khẩn cấp vì phiên họp Quốc Hội thường niên dự kiến diễn ra vào tháng Năm.

Khi Nguyễn Xuân Phúc từ chức Chủ tịch nước vì những sai phạm của các cán bộ dưới quyền trong thời gian vừa qua, đã có những dự đoán về người sẽ thay thế ông ở vị trí này với những cái tên đáng chú ý như Bộ Trưởng Công An Tô Lâm, Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng.

Tuy nhiên, trong một phỏng vấn với RFA vào tuần trước, Giáo Sư Carl Thayer thuộc học Viện Quốc Phòng Úc – một chuyên gia về vấn đề an ninh và chính trị Việt Nam – cho biết các nguồn tin thân cận của ông nói rằng Tô Lâm đã xin rút tên tại cuộc họp của Bộ Chính Trị, bày tỏ nguyện vọng được hoàn thành nhiệm kỳ thứ hai với tư cách là Bộ Trưởng Công An.

Võ Văn Thưởng có lẽ được Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng nâng đỡ vào chức Chủ Tịch Nước vì ông Thưởng ủng hộ cuộc “đấu tranh” chống tham nhũng của Trọng.

Vào ngày 2 tháng 2, phát biểu tại buổi lễ ra mắt cuốn sách với cái tựa rất dài của Tổng Trọng “Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng Đảng và Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh,” Võ Văn Thưởng đã nói rõ rằng cuộc chiến chống tham nhũng là nhiệm vụ rất quan trọng của Đảng và Nhà Nước.

Nhận xét về Võ Văn Thưởng, Giáo Sư Carl Thayer cho rằng “Ông ta đúng nghĩa là một người của Đảng. Sau khi tìm hiểu về điều này, tôi càng tin rằng ông Thưởng là người phù hợp. Nói cách khác, ông ta là một phần của bộ máy, ông ta sống và hít thở nó.”

Trước khi là Thường Trực Ban Bí Thư, Võ Văn Thưởng đã từng tham gia Đoàn Thanh Niên Cộng Sản HCM, Bí Thư Đoàn Thanh Niên Cộng Sản HCM. Ông ta cũng có các bằng cấp về Chủ Nghĩa Mác – Lênin, triết học, tốt nghiệp Học Viện Chính Trị Quốc Gia Hồ Chí Minh.

Trong khi Đảng Cộng Sản Việt Nam thực hiện một chiến dịch chống tham nhũng rộng lớn trong hàng ngũ nội bộ Đảng do Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng đứng đầu, Giáo Sư Carl Thayer cho rằng thành tựu đáng chú ý nhất của Võ Văn Thưởng là ông ta “đã không phạm lỗi” có thể thấy được.

Ông Thayer cho biết, “Về tai tiếng, tôi đã thực hiện một tìm kiếm lớn trong cơ sở dữ liệu. Có thể có những thứ bị che đậy mà chúng ta không biết, nhưng hiện giờ không có gì đáng chú ý [về Võ Văn Thưởng]. Tôi không nghĩ rằng ông ta sẽ được chọn vào chức vụ Chủ Tịch Nước nếu có vụ bê bối nào bị phanh phui. Các cuộc đấu đá quyền lực và bè phái, tôi thường nghe nói về nó, đặc biệt là ở TPHCM, những cán bộ hay phe cánh bị cách chức vì tham nhũng đôi khi thích chặn đường tiến của phe đối thủ.

“Về thành tựu của ông Thưởng [người từng là Phó Bí Thư Thành Ủy TPHCM từ 2014-2016), ông ta đã có bằng cấp về Chủ Nghĩa Mác-Lênin và triết học, rồi học tiếp lên cao hơn ở Học Viện Chính Trị Quốc Gia HCM. Sự nghiệp chính trị của ông ấy là làm công tác xây dựng Đảng, công tác quản lý cán bộ, lý luận, tuyển dụng, giảm quan liêu.”

Về việc Tô Lâm rút lui, trong tuần qua chuyên gia Carl Thayer từng viết trên trang cá nhân rằng theo một nguồn tin của ông thì “Đã có nhiều tin đồn rằng tân chủ tịch nước sẽ được Quốc Hội phê chuẩn tại kỳ họp đầu tiên của năm là vào tháng 5/23, nên phó chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân sẽ được giữ chức quyền chủ tịch nước cho đến lúc đó.

“Tô Lâm tự xin rút tên tại cuộc họp của Bộ Chính trị, bày tỏ nguyện vọng được hoàn thành nhiệm kỳ thứ hai với tư cách là bộ trưởng Bộ Công an. Tôi đoán rằng có thể ông ấy cảm thấy rằng mình sẽ làm được nhiều việc trong chức vụ hiện tại hơn là một nguyên thủ quốc gia mà chỉ mang tính chất nghi thức.”

Ông Thayer cho rằng Tô Lâm chê ghế chủ tịch nước vì ghế này “xui xẻo,” từng khiến Trần Đại Quang chết, Nguyễn Xuân Phúc ngã ngựa giữa nhiệm kỳ

Chuyên gia Úc viết tiếp, “Đặc biệt, vì đây sẽ là nhiệm kỳ thứ hai của ông ấy với tư cách Bộ Trưởng Bộ Công An. Tại Đại Hội Đảng tiếp theo vào năm 2026, Tô Lâm sẽ cần được đặc cách về tuổi tác để được tiếp tục tại vị. Vì vậy, nếu ông ta làm chủ tịch nước bây giờ, tại sao lại cho ông ta cần tại vị thêm 5 năm nữa? Ông ấy đã hoàn thành nhiệm vụ của mình với tư cách bộ trưởng công an và chủ tịch nước. Bấy giờ sẽ là lúc để thay đổi tứ trụ.

“Theo tôi, đừng quá kỳ vọng vào một cá nhân. Khi là thành viên trong tứ trụ, Thưởng sẽ có 5 năm trong Bộ Chính Trị. Ông ấy phải là một phần của một nhóm gắn kết. Nhóm đó sẽ làm chính sách, không phải riêng cá nhân ông Thưởng. […]

“Vì vậy, chính sách đối ngoại cũng như chính sách kinh tế lâu dài của Việt Nam đều đã được Đại Hội Đảng đề ra, và sau đó, các Hội Nghị Ban Chấp Hành Trung Ương Đảng qua từng thời kỳ sẽ thực hiện những điều đó như thế nào. […]

“Trước đây, ông Nguyễn Xuân Phúc với tư cách là chủ tịch nước đã khá quen với công việc ngoại giao vì ông ta cũng đã làm thủ tướng được năm năm và gặp gỡ nhiều nhà lãnh đạo trên toàn thế giới.

Trong trường hợp của Võ Văn Thưởng, ông ta sẽ làm việc chủ yếu về đối ngoại. Năm nay sẽ là một năm rất bận rộn về ngoại giao. Tất nhiên, ông ấy sẽ không nói điều gì một cách tự phát. Có một bản tóm tắt được chuẩn bị sẵn và ông ta chỉ làm theo thôi. Hầu hết các cuộc tiếp xúc của ông Thưởng ở nước ngoài đều đi cùng các quan chức cấp cao của Đảng.”