Thống Đốc Gavin Newsom (giữa) đang phát biểu với bà Thị Trưởng Karen Bass (bên phải) lắng nghe tại cuộc họp báo cạnh Xa Lộ 10 bị cháy hôm thứ Hai, ngày 13 tháng 11, 2023. (California Governor / Facebook)
Trong một cuộc họp báo hôm thứ Hai, Thống Đốc Gavin Newsom cho biết vụ hỏa hoạn lớn khiến Freeway 10 phải đóng vô thời hạn là do có người cố ý gây ra. Freeway 10 là xa lộ xuyên bang, một huyết mạch giao thông chính ở Los Angeles. Sự việc xa lộ này bị đóng sẽ khiến người dân phải dùng những con đường khác, gây thêm nhức đầu và kẹt xe ở một thành phố vốn đông xe từ sáng đến tối.
Thống đốc của California cho biết một cuộc điều tra sơ khởi cho thấy có “sự ác ý” trong vụ cháy xảy ra sáng sớm thứ Bảy, ngày 11 tháng 11, 2023. Ông Newsom nhấn mạnh tại cuộc họp báo ở Los Angeles rằng vụ cháy đã “được thực hiện và cố ý.”
Một cuộc điều tra vẫn đang được tiến hành và thống đốc không cho biết về nghi can hoặc manh mối về người có thể đã gây ra vụ cháy hay không.
Vào đêm thứ Bảy, lửa đã đốt cháy nhiều sạp gỗ – hay chõng – dùng để chất hàng- nằm dưới gầm cầu xa lộ, khiến cho đoạn xa lộ bị cháy mềm và thiếu an toàn. Đó là lý do xa lộ bị phong tỏa ngay sau khi xảy ra hỏa hoạn.
Sở cứu hỏa cho biết vụ cháy xảy ra vào khoảng 12g30 sáng thứ Bảy tại một bãi chứa các sạp gỗ, xe kéo và các vật liệu dễ bị cháy. Gió thổi ngọn lửa xuống dưới gầm xa lộ. Phần lớn đám cháy đã được dập tắt trong vòng ba giờ và lực lượng cứu hỏa đã cứu được ba tòa nhà thương mại gần đó. Hơn 160 lính cứu hỏa đã có mặt tại hiện trường. Rất may không có ai bị thương tích nào được kể. Thống đốc cho biết người thuê khoảng đất trống để chứa các sạp gỗ sẽ bị kiện và chịu trách nhiệm vì hợp đồng thuê không hợp pháp.
Bà Thị Trưởng Karen Bass mô tả việc đóng cửa xa lộ 10 là “một cuộc khủng hoảng” đối với một thành phố vốn nổi tiếng về vấn đề đông xe giao thông. Bà kêu gọi du khách chuẩn bị cho tình trạng chậm trễ và sắp đặt kế hoạch cho các tuyến đường thay thế trong khi xa lộ vẫn bị đóng cửa ở cả hai hướng của đường Alameda Street gần trung tâm thành phố.
Trước giờ đi làm vào sáng thứ Hai, chính quyền đã gởi tin nhắn khuyến cáo đến điện thoại di động của người dân, cho biết Freeway 10 “sẽ bị đóng cửa vô thời hạn” và dự đoán xe sẽ bị kẹt vì “có lưu lượng giao thông đáng kể” trên các con đường chung quanh đoạn xa lộ bị đóng.
Bộ Trưởng Giao Thông Vận Tải Toks Omishakin của California cho biết hơn 300,000 người di chuyển qua đoạn xa lộ này mỗi ngày, gần bằng dân số của thành phố Pittsburgh.
Thống Đốc Newsom cho biết, “Tai họa này gây hậu quả đáng kể đối với nền kinh tế, đối với sức khỏe và sự an toàn của người dân Los Angeles. Ảnh hưởng đối với các trường học, đối với các cộng đồng dễ bị thiệt hại, vì tất cả những điều đó nên chúng tôi rất xem trọng và lưu tâm đến việc cấp bách phải mở lại xa lộ này.”
Không có mốc thời gian ước tính để mở lại đoạn xa lộ xuyên bang. Hôm Chủ Nhật, Thị Trưởng Karen Bass có cảnh báo rằng vấn đề “sẽ không được giải quyết trong một hoặc hai ngày.”
Xa lộ 10 vẫn trống do bị đóng cửa sau vụ hỏa hoạn hôm thứ Hai. Bộ Giao Thông Vận Tải kêu gọi người dân làm việc ở nhà hoặc dùng phương tiện giao thông công cộng nếu có thể.
Các tuyến xe buýt trường học gần đó cũng có thể sẽ thay đổi, mặc dù các trường công lập sẽ vẫn mở cửa, Học Khu Thống Nhất LA thông báo.
Ông Newsom đã ban tình trạng khẩn cấp cho Hạt Los Angeles vì sự đóng xa lộ và cho biết tiểu bang sẽ đánh giá thiệt hại và bắt đầu sửa chữa ngay khi địa điểm này có thể được tiếp cận.
Bộ Trưởng Giao Thông Vận Tải Liên Bang Pete Buttigieg cho biết trong một tuyên bố rằng ông đã liên lạc với các viên chức California và cho biết thêm, cơ quan quản lý xa lộ liên bang đã có mặt tại Los Angeles vào thứ Hai.
Trong cuộc họp báo hôm thứ Hai, các viên chức cho biết nguyên nhân của vụ cháy lớn vẫn chưa rõ ràng mặc dù Sở Lâm Nghiệp và Cứu HỎa California đã hoàn thành phần điều tra và hiện công việc bắt đầu xác định sự an toàn của một cây cầu bị cháy trong vụ cháy.
Ông John Yang, phó giám đốc xây dựng của Sở Giao Thông Vận Tải California, cho biết, “Ngay bây giờ, chúng tôi không tin cầu xa lộ sẽ sụp đổ.”
Thống Đốc Newsom cho biết trong cuộc họp báo hôm thứ Hai, trích dẫn thử nghiệm sơ bộ, việc đánh giá cấu trúc của Freeway 10 đang được tiến hành, nhưng “tính toàn vẹn về cấu trúc của mặt cầu dường như mạnh hơn nhiều so với đánh giá ban đầu.”
Ông Newsom cho biết, việc kiểm tra cấu trúc bổ túc thêm “sẽ được tiến hành trước tiên vào sáng thứ Ba” và các viên chức sau đó sẽ quyết định xem họ có cần thay thế toàn bộ cấu trúc hay tiếp tục trang bị thêm và gia cố xa lộ.
Tony Tavares, Giám Đốc Sở Giao Thông Vận Tải, cho biết trong cuộc họp báo, khoảng 100 cột trên cây cầu bị hư hại trong vụ hỏa hoạn đang được kiểm tra như một phần của quy trình.
Ông Yang giải thích, cây cầu có năm làn xe mỗi hướng và khu vực bị ảnh hưởng dài khoảng 450 feet (137 mét).
“Đây là một cây cầu rộng, một cây cầu rất rộng,” ông Yang nói trong cuộc họp báo.
Các bức ảnh hậu quả do chính quyền cung cấp cho thấy các vết đen còn sót lại sau ngọn lửa và các mảng bê tông bị thiếu trên các cột, để lộ các mảnh kim loại và các phần bên trong của các cột chống đỡ.
Các đội chuyên viên Hazmat sẽ làm việc suốt ngày đêm để khắc phục sự thiệt hại trên Xa Lộ 10. Thống đốc nói rằng quy mô thiệt hại của vụ cháy “lớn hơn đáng kể” so với sự sụp đổ của một phần Xa Lộ 95 ở thành phố Philadelphia vào tháng Sáu.
Các mẫu bê tông và cốt thép đã được lấy từ mặt dưới của xa lộ và đang được phân tích để xác định cách thức sửa chữa.