Các viên chức kiểm soát các khoản đầu tư trị giá hàng chục tỷ đô la của Ả Rập Saudi vào Hoa Kỳ thường không ngại khoe khoang mối quan hệ của họ với các nhân vật chính trị và doanh nghiệp hàng đầu của Hoa Kỳ, ngay cả việc đội mũ MAGA khi họ vung gậy đánh golf cùng với cựu Tổng Thống Donald Trump. Nhưng họ đã im lặng về nhiều chi tiết của những mối quan hệ này.
Sự im lặng đó sắp phải thay đổi vì một vụ kiện liên bang ở California diễn ra giữa hai giải đấu golf là LIV mới thành lập thuộc vương quốc Ả Rập Saudi với PGA Tour lâu đời của Mỹ. Một thẩm phán, trích dẫn những gì bà mô tả là việc quản lý LIV của vương quốc, đã phát hiện ra rằng khi liên quan đến giải đấu golf mới này, các viên chức và chính phủ Ả Rập Saudi không được bảo vệ trước tòa án như các quốc gia một chính quyền thường được.
Trong khi Ả Rập Saudi đang chống lại quyết định này, khẳng định các tòa án Hoa Kỳ không có thẩm quyền đối với các viên chức cao cấp của họ, thì phán quyết này có nghĩa là các luật sư của PGA Tour được phép chất vấn các viên chức hàng đầu về những bí mật kinh doanh mà người Ả Rập Saudi nắm giữ tại Hoa Kỳ, chẳng hạn như chi tiết của thỏa thuận liên quan đến ứng cử viên tổng thống năm 2024 là ông Trump và những người khác.
Bà Thẩm Phán Beth Labson Freeman phát hiện ra rằng người Ả Rập Saudi đã vi phạm ngoại lệ thương mại đối với luật của Hoa Kỳ về quyền miễn trừ.
Ông Yasir al Rumayyan, được bổ nhiệm dưới thời Thái Tử Mohammed bin Salman để quản lý kho tài sản trị giá hơn $600 tỷ mỹ kim của chính phủ Ả Rập Saudi giàu dầu mỏ, được Thẩm Phán Labson Freeman mô tả là “ngập đầu” với tiền trong việc quản lý giải đấu golf.
Phát hiện này theo sau tuyên bố của PGA Tour rằng chính ông al Rumayyan đã tuyển dụng những người chơi golf cho LIV, chấp thuận các hợp đồng LIV và nếu không thì là người ra quyết định và quản lý của giải đấu golf. Các luật sư của Ả Rập Saudi phản bác rằng hành động của Rumayyan là việc làm của một nhà đầu tư háo hức, không phải của một người đang thực sự điều hành một doanh nghiệp.
Trường hợp quan trọng này vượt ra ngoài thế giới của golf. Ả Rập Saudi rất quyết đoán trong các khoản đầu tư kinh doanh và các mối quan hệ chính trị của Hoa Kỳ và giờ đây có thể phải đối phó với các yêu cầu của tòa án về tính minh bạch và có trách nhiệm phải giải thích nhiều hơn.
Việc các viên chức Saudi nhấn mạnh rằng các tòa án Hoa Kỳ có rất ít hoặc không có tiếng nói nào đối với các hành động của họ là đặc biệt nhạy cảm. Năm ngoái, vương quốc này, với sự hậu thuẫn pháp lý từ chính quyền Biden, đã lập luận thành công rằng các tòa án Mỹ không có thẩm quyền xét xử hoàng tử trong vụ kiện về sự sát hại nhà báo Jamal Khashoggi ở Hoa Kỳ năm 2018. Tình báo Hoa Kỳ đã kết luận rằng các phụ tá và các viên chức Ả Rập Saudi do hoàng tử cử đến đã giết Khashoggi. Vụ giết người đã gây rạn nứt lâu dài giữa chính quyền Biden và Hoàng Tử Mohammed, nhà cai trị trên thực tế của Ả Rập Saudi.
Luật pháp quốc tế lâu đời thường bảo vệ các nhà lãnh đạo và chính phủ của một quốc gia khỏi bị đưa ra tòa án của một quốc gia khác. Quốc Hội đã coi hoạt động thương mại là một ngoại lệ đối với quyền miễn trừ đó vào năm 1976.
PGA Tour đã lập luận trong một hồ sơ hôm thứ Sáu rằng Ả Rập Saudi và quỹ tài sản có chủ quyền của họ dưới thời hoàng tử hay thay đổi trong việc khẳng định quyền miễn trừ, tùy thuộc vào việc liệu làm như vậy có mang lại lợi ích cho họ trong các vụ kiện và giao dịch kinh doanh khác nhau hay không.
Các nhà phê bình và các chuyên gia pháp lý độc lập và các nhà phân tích nói rằng vương quốc này có thể gặp khó khăn về mặt pháp lý.
Giải đấu golf chuyên nghiệp do Ả Rập Saudi tài trợ, hiện đang diễn ra mùa thứ hai và với khẩu hiệu “Golf, nhưng ồn hơn” (Golf, but louder) được biết đến với âm nhạc chói tai, những chiếc ví trị giá hàng triệu mỹ kim, mối quan hệ với Trump và sự cạnh tranh không thân thiện với PGA Tour. Các sân golf của Trump năm nay sẽ tổ chức ba giải đấu LIV, trong các thỏa thuận có điều khoản tài chính chưa được tiết lộ công khai.
Chú thích hình: Ông Yasir Al-Rumayyan, Giám Đốc Quản Lý Quỹ Đầu Tư của Saudi Arabia. (Wikimedia Commons)